AKTYWIZACJA BEHAWIORALNA W DEPRESJI
Przewodnik dla klinicystów

Aktywizacja behawioralna to skuteczna, oparta na dowodach naukowych metoda terapeutyczna, która może być stosowana osobno albo stanowić element terapii poznawczo-behawioralnej i innych podejść (np. terapii akceptacji i zaangażowania, terapii dialektyczno-behawioralnej). Jest to metoda transdiagnostyczna, którą można wykorzystywać nie tylko w przypadku depresji, ale również innych problemów zdrowia psychicznego.

Dzięki odpowiednim technikom aktywizacji i skutecznemu rozwiązywaniu problemów metoda ta pomaga zwiększyć zaangażowanie klientów w zachowania sprawiające im przyjemność, zgodne z ich wartościami, dające poczucie spełnienia i satysfakcji – w zajęcia, które mogą zapewnić im naturalne wzmocnienia pozytywne, a co za tym idzie, poprawę nastroju. Jednocześnie zmniejsza prawdopodobieństwo angażowania się w zachowania przyczyniające się do podtrzymywania depresji.

Niniejszy przewodnik zapoznaje czytelników z zasadami i strategiami aktywizacji behawioralnej. Autorzy, po wprowadzeniu teoretycznym i przedstawieniu wyników badań potwierdzających skuteczność omawianej metody, szczegółowo opisują konceptualizację przypadku, planowanie i przebieg terapii oraz zalecane interwencje. Omawiają procedury służące zidentyfikowaniu zachowań o największym potencjale, jeśli chodzi o pomoc klientom w nawiązaniu interakcji z otoczeniem i uzyskaniu konsekwencji, które pozytywnie wzmocnią zachowania antydepresyjne, a także ograniczą unikanie i ruminowanie. Podpowiadają, jak radzić sobie z trudnościami w aktywizacji, reagować na wątpliwości klientów oraz budować z nimi oparte na zaufaniu, empatyczne relacje. Zastosowanie poszczególnych metod bogato ilustrują przykładami z praktyki klinicznej.

Ta ważna książka wyposaża czytelników w skuteczne narzędzia i pozwala od razu wdrożyć je w pracy z klientami, którzy zmagają się z depresją oraz z powiązanymi z nią zaburzeniami i problemami.

Aktywizacja behawioralna to nie tylko kluczowa metoda poznawczo-behawioralnej terapii depresji, ale również samodzielna terapia behawioralna, której skuteczność może dorównywać terapii poznawczej, a nawet przewyższać efektywność farmakoterapii. Jej zaletami są krótkotrwałość stosowania przy długotrwałych efektach oraz prostota, choć do skutecznego jej stosowania niezbędne jest odpowiednie przygotowanie. Właśnie temu służy ta książka. Autorzy w niezwykle praktyczny sposób zapoznają z aktywizacją behawioralną, nawiązując do jej behawioralnych korzeni i mechanizmów działania opartych na wzmacnianiu. Dzięki temu terapeuci nie tylko nauczą się pracować tą metodą, ale także zrozumieją, dlaczego dla jej skuteczności konieczne jest przestrzeganie w praktyce klinicznej określonych zasad.

prof. dr hab. Przemysław Bąbel
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Psychologii
Polskie Towarzystwo Psychologii Behawioralnej

Zgodnie z ideą autorów niniejszej książki kluczem do pomocy osobom z depresją jest zmiana warunków ich życia – a obcowanie z tą książką jest jak aktywna obecność na profesjonalnym szkoleniu, które zaspokoiłoby apetyt na wiedzę zarówno początkujących, jak i doświadczonych terapeutów. Przewodnik ten jest jak pomocna dłoń, bogaty w przykłady, materiały gotowe do użytku i konkretne wskazówki podsuwające odpowiedzi na pytania, które pojawiają się w praktyce klinicznej. To nie tylko doskonałe uzupełnienie warsztatu terapeutów poznawczo-behawioralnych, ale także cegiełka w obszarze praktyki opartej na procesach.

dr n. o zdr. Agnieszka Trawicka
specjalistka psychologii klinicznej, psychoterapeutka poznawczo-behawioralna
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny