O GRUPACH, TOM 2
Przewodnik po grupach
II wydanie, oprawa miękka

Spis treści

1. Wprowadzenie

2. Czym jest analityczna terapia grupowa?

3. Cele terapii

4. Narzędzia terapeuty

5. Zadania terapeuty i stosowane techniki: ujęcie ogólne

6. Rozpoczynanie grupy

7. Pierwsza sesja

8. Przepływ informacji

9. Życie grupowe

10. Grupa dla osób oczekujących na terapię

11. Superwizja

12. Kończenie grupy

Rozdział pierwszy

Przewodnik po terapii grupowej ma służyć wielu celom. Może stanowić użyteczne narzędzie w badaniach, pozwalając na wystandaryzowanie i sprawdzenie skuteczności metody leczenia. Jest zarazem zwięzłym wprowadzeniem i skryptem przedstawiającym opis terapii grupowo-analitycznej, który przyda się zarówno początkującemu terapeucie, jak i doświadczonemu klinicyście.

[…] Proces szkolenia terapeutycznego wymaga nieraz, by adepci psychoterapii poprowadzili grupę terapeutyczną, ale często nie dostrzega się, jak bardzo wymagające jest to zadanie. Procesy rządzące grupą mają bowiem ogromną siłę, która może działać zarówno w kierunku rozwoju, jak i destrukcji. Terapeuta musi je rozumieć i doceniać ich wagę, inaczej nie będzie w stanie nad nimi zapanować […].

Ilustracje kliniczne

Nie dałoby się przewidzieć wszystkich możliwych zdarzeń, jakie mogą wystąpić podczas terapii grupowej. Zdecydowaliśmy się więc ograniczyć ilustracje kliniczne do przypadków, które – będąc mniej lub bardziej prawdopodobne – dają obraz tego, co może się przydarzyć grupie i terapeucie, oraz na czym polega jego odpowiedzialność w tych sytuacjach. Głównym kryterium doboru jest idea pokazania życia analitycznej grupy terapeutycznej i relacji między terapeutą a grupą, a zwłaszcza tego, jak złożone emocje może w terapeucie budzić grupa i poszczególni pacjenci. Przykłady mają też zilustrować pracę analityka – mentalne przetwarzanie i rozumienie pojawiających się podczas sesji treści i emocji, niezależnie od tego, czy to, co terapeuta zauważył, zostanie grupie przekazane w formie interpretacji czy też nie. Zdolność terapeuty do czekania, do słuchania grupy i myślenia o niej, jest odpowiednikiem matczynego czy analitycznego zamyślenia, swobodnego błądzenia myśli (reverie) (Bion, 1962b/2014) i odgrywa kluczową rolę w terapii.

Podstawy teoretyczne

Główne założenie terapii grupowej mówi, że bycie częścią grupy jest podstawowym doświadczeniem w życiu człowieka. Jesteśmy istotami głęboko społecznymi, „zwierzętami stadnymi” – jak to ujął Wilfred Trotter (1917), jeden z pierwszych badaczy zachowania ludzi w grupach. Nie chodzi tylko o to, że od pierwszych chwil życia potrzebujemy obecności innych ludzi, ale przede wszystkim o to, że nasza osobowość jest zaprogramowana tak, by funkcjonować w relacji z innymi. Struktura ludzkiego umysłu pozwala na określenie siebie właśnie przez odniesienie do innych. Nawet pustelnik jest częścią społeczności – tej właśnie, od której się izoluje (Bion, 1961). Psychoanalityczny sposób leczenia definiuje potrzebę współzależności jako pierwotną, niezaprzeczalną właściwość psychiki, niezbędną do przeżycia tak samo jak instynkt poszukiwania pożywienia, ciepła, schronienia czy relacji seksualnej. [...]