DOTRZEĆ DO DZIECKA Z AUTYZMEM
Jak pomóc dzieciom nawiązywać relacje, komunikować się i myśleć

Wielu rodziców szuka programu leczenia, który traktowałby ich dzieci jak wyjątkowe jednostki, proponował indywidualną terapię oraz wyzwolił w nich umiejętności konstruktywnego porozumiewania się i budowania kontaktów z otoczeniem. Chcą uczestniczyć w leczeniu swoich dzieci. Pragną im pomagać i mieć nadzieję. Niniejsza książka została napisana z myślą o takich rodzicach. Autorzy przedstawiają podejście do problemu, które może radykalnie zmienić założenia na temat autyzmu i ASD oraz wpłynąć na perspektywy rozwoju dzieci z tego typu zaburzeniami.

Autorzy pokazują, że dzieci z ASD nie mają trwale ograniczonego potencjału i często mogą, podobnie jak ich rówieśnicy, prowadzić pełne i zdrowe życie. Metoda Floortime może być stosowana w każdym wieku - już w niemowlęctwie, kiedy pojawiają się pierwsze objawy autyzmu - co umożliwia zapobieganie postępowi tej groźnej choroby.

Celem terapii w ramach modelu DIR/Floortime jest zbudowanie podstaw zdrowego rozwoju zamiast pracy nad powierzchownymi zachowaniami i objawami. Dzięki takiej postawie dzieci uczą się opanowywać podstawowe kompetencje, które na drodze ich rozwoju zostały pominięte lub zaprzepaszczone, a więc umiejętność budowania serdecznych i sprawiających przyjemność relacji z innymi, celowego i znaczącego komunikowania się oraz - w różnym stopniu - logicznego i kreatywnego myślenia. Znaczna liczba dzieci leczonych w ten sposób przełamała wiele barier, opanowując umiejętności wcześniej uznawane za nieosiągalne dla pacjentów z ASD. Zbudowały one serdeczne i bliskie relacje z rodziną i rówieśnikami, a także wykształciły złożone umiejętności wysławiania się. Nie tylko opanowały zdolność przyswajania wiedzy, ale również rozwinęły umiejętności intelektualne, takie jak spontaniczne myślenie, wyciąganie wniosków czy współodczuwanie.

To bardzo wartościowa książka - dla rodziców, którzy troszczą się o swoje dziecko, dla profesjonalistów, którzy udzielają konsultacji, oraz dla tych, którzy poszukują terapii skutecznych w zmaganiach z tymi przerażającymi zaburzeniami. Program DIR/Floortime ma innowacyjny charakter i jest nadzwyczaj skuteczny.
Dr n. med. T. Berry Brazelton, emerytowany profesor pediatrii klinicznej, Harvard Medical School


Dr n. med. Stanley I. Greenspan - jest uważany za największy autorytet na świecie w dziedzinie pracy klinicznej z niemowlętami i małymi dziećmi z zaburzeniami rozwoju oraz problemami emocjonalnymi. Profesor psychiatrii i pediatrii klinicznej na Uniwersytecie George'a Washingtona, przewodniczący Interdyscyplinarnej Komisji ds. Zaburzeń Rozwoju i Trudności w Nauce, założyciel i przewodniczący Centrum Zero to Three, naczelny psychoanalityk dziecięcy w Washington Psychoanalytic Institute. Został wyróżniony przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne za badania dotyczące psychiatrii dziecięcej. Jest autorem lub redaktorem około 40 książek przetłumaczonych na 12 języków.

Dr hab. Serena Wieder - psycholog kliniczna prowadząca prywatną praktykę, specjalizująca się w diagnostyce i leczeniu niemowląt oraz małych dzieci z zaburzeniami rozwoju i emocji. Jest współprzewodniczącą Interdyscyplinarnej Komisji ds. Zaburzeń Rozwoju i Trudności w Nauce. Współpracuje z czasopismem „Journal of Developmental and Learning Disorders". Wraz z dr. S.I. Greenspanem napisała książkę The Child with Spedal Needs.

SPIS TREŚCI

Wstęp: Możemy lepiej pomagać  9

CZĘŚĆ I
POSTĘP W ROKOWANIACH DOTYCZĄCYCH SPEKTRUM AUTYZMU: MITY, FAKTY, WCZESNE OBJAWY ORAZ NOWA PODBUDOWA TEORETYCZNA

Rozdział 1 Zmiana definicji autyzmu i sposobu jego postrzegania  17
Rozdział 2 Mity dotyczące ASD, w tym zespołu Aspergera, i ich błędne diagnozowanie  26
Rozdział 3 Wczesne i trwałe objawy ASD: sposoby ich wykrywania i pomocy niemowlętom i dzieciom z grupy ryzyka  40
Rozdział 4 Nowe cele stawiane dzieciom z ASD: model DIR/Floortime  48

CZĘŚĆ II
PRZEDE WSZYSTKIM RODZINA: JAK RODZINA MOŻE WYKORZYSTYWAĆ MODEL DIR, ABY UŁATWIAĆ NAWIĄZYWANIE RELACJI, KOMUNIKACJĘ I MYŚLENIE
Rozdział 5 Inicjatywa „Przede wszystkim rodzina”  67
Rozdział 6 Wykorzystywanie uwagi i zaangażowania: wprowadzanie dziecka do wspólnego świata  75
Rozdział 7 Zachęcanie do naprzemiennej komunikacji i do wspólnego rozwiązywania problemów  88
Rozdział 8 Symbole, pojęcia i słowa  101
Rozdział 9 Logiczne myślenie i świat rzeczywisty  114
Rozdział 10 Wyższe poziomy myślenia abstrakcyjnego i refleksyjnego  124
Rozdział 11 Niepowtarzalne profile biologiczne I: doświadczanie świata poprzez zmysły  138
Rozdział 12 Niepowtarzalne profile biologiczne II: problemy sfery wizualnej i słuchowej  157

CZĘŚĆ III
FLOORTIME

Rozdział 13 Floortime jako podejście rodzinne  169
Rozdział 14 Floortime: Czym jest i czym nie jest  183
Rozdział 15 Floortime zawsze i wszędzie: stwarzanie warunków do nauki  192
Rozdział 16 Najtrudniejszy element metody Floortime: podążanie za dzieckiem i jednoczesne stawienie mu wyzwań  208
Rozdział 17 Praca ze starszymi dziećmi, nastolatkami i dorosłymi z ASD I: Nauka przez całe życie, we współpracy z dr. n. med. Henrym Mannem  218
Rozdział 18 Praca ze starszymi dziećmi, nastolatkami i dorosłymi z ASD II: Stwarzanie środowisk naukowych  234

CZĘŚĆ IV
EKSPERTYZA I SPOSOBY TERAPII: MODEL DIR
Rozdział 19 Ekspertyza: podejście typu DIR/Floortime  247
Rozdział 20 Kompleksowy program terapii z wykorzystaniem metody DIR/Floortime  256
Rozdział 21 Metody edukacyjne sprzyjające myśleniu, komunikacji i osiąganiu postępów w nauce  280

CZĘŚĆ V
RADZENIE SOBIE Z TRUDNYMI OBJAWAMI
Rozdział 22 Język schematyczny i echolalia  305
Rozdział 23 Samostymulacja, potrzeba bodźców zmysłowych, nadpobudliwość i zachowania unikające  313
Rozdział 24 Posiłki, nauka korzystania z toalety, samodzielne ubieranie się i radzenie sobie z nowymi wyzwaniami  324
Rozdział 25 Problemy z zachowaniem  336
Rozdział 26 Radzenie sobie z emocjami  349
Rozdział 27 Załamania i regresje  361
Rozdział 28 Rozwój funkcji społecznych  369

Załącznik A: Rezultaty badań nad modelem DIR  379
Załącznik B: Jak rozwija się autyzm: teoria DIR  401
Załącznik C: Neurorozwojowe zaburzenia relacji i komunikacji  417

Bibliografia  427
O autorach  433
Indeks  435