BEZKSZTAŁTNA NIESKOŃCZONOŚĆ
Kliniczne rozważania nad teoriami Matte Blanco i Biona

Spis treści

Rozdział 1 - Przeżycia emocjonalne a nieskończoność

Rozdział 2 - Szał symetrii a katastroficzna zmiana

Rozdział 3 - Przez ucho igielne

Rozdział 4 - Wyłanianie się ciała z bezkształtnej nieskończoności

Rozdział 5 - Ciało, okres dojrzewania i psychoza

Rozdział 6 - Czas w prymitywnych stanach umysłu

Rozdział 7 - Czas, muzyka i zamyślenie

Rozdział 8 - O symetryzacji życia i śmierci

Rozdział 9 - Śmierć, czas i psychoza

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Wstęp

Riccardo Lombardi napisał Bezkształtną nieskończoność, by przyjrzeć się bliżej niektórym ideom Biona, przedstawić  i objaśnić – zdaniem wielu kolegów trudne do zrozumienia – koncepcje sformułowane przez Matte Blanco, między innymi pojęcia niewypartego Nieświadomego, logiki symetrycznej i asymetrycznej, zasady uogólnienia oraz funkcji rozwijającej, a także by zademonstrować kliniczną użyteczność tych treści. Omówienie teorii Matte Blanco i Biona staje się punktem wyjścia do rozważań nad możliwością skutecznej pracy psychoanalitycznej z pacjentami psychotycznymi; autor dowodzi także, iż badając prymitywne stany umysłu, możemy się wiele nauczyć. Lombardi podkreśla znaczenie doświadczeń somatycznych oraz potrzebę uwzględniania ich w trakcie pracy psychoanalitycznej. W kolejnych rozdziałach zgłębia użyteczność pojęcia nieskończoności oraz przypomina, iż kwestie życia i śmierci to istotne aspekty klinicznej pracy psychoanalitycznej.  Przy każdej okazji Lombardi stara się ilustrować rozważania teoretyczne wyrazistymi przykładami klinicznymi.

Wszystkie te cele autor realizuje z imponującą skutecznością. Ale nie tylko dlatego niniejsza książka to dzieło znaczące.

Lombardi dowodzi, iż teoria psychoanalityczna – jeżeli właściwie ją wykorzystamy –pozostaje otwartym, nieustannie rozwijającym się projektem naukowym. Rozmaitym szkołom psychoanalizy zdarza się, niestety, kostnieć i tworzyć zamknięte, ortodoksyjne systemy, usztywniane w imię dbania o standardy. Lombardi, wręcz przeciwnie, postrzega „wiedzę psychoanalityczną jako materię badań i wątpliwości, a nie źródło gotowych odpowiedzi”. Tę definicję przyjąć powinno każde towarzystwo psychoanalityczne.

Omawiając zagadnienia kliniczne oraz przedstawiając barwne przykłady własnej pracy, Lombardi daje przykład elastyczności, wrażliwości na komunikaty pacjentów oraz zgody obu stron na dokonywanie zmian wewnętrznych – czasem analityk w takiej sytuacji musi wykazać się prawdziwą odwagą. Krytycy psychoanalizy kwestionują jej status jako prawdziwej metody dociekań i skutecznej  formy terapii oraz zarzucają, iż jest próbą agitacji, sprowadzającą się do tego, że analityk zachęca pacjenta, by ten odkrył w sobie zjawiska, których istnienie analityk z góry założył. Lombardi przedstawia antidotum na tę krytykę.

Doświadczenie pracy z pacjentami trudnymi w kontakcie, a czasem doświadczającymi katastroficznych zaburzeń, pozwoliło  Lombardiemu sformułować wnioski mogące ożywić każdą analizę. Udało mu się na nowo uchwycić ducha twórczej przygody, cechującego psychoanalizę od samych początków rozwoju tej dziedziny i będącego jej jedyną nadzieją na przyszłość.

Dr Owen Renik